جمعه ۳۱ خرداد
اشاره ای به پنج برخورد مختلف دین و عقلی که در مقاله داده های وحیانی و یافته های انسانی دکتر مصطفی ملکیان به آنها اشاره شده است.
مستقیم یا بی‌واسطه بودن کیفیات ذهنی دقیقاً چیست؟ سه تبیین (کمابیش غیرصریح) در این باره وجود دارد:
1. یک ادراک را در صورتی "بی‌واسطه" می‌نامیم که چیزی میان عامل حسی و شیء حس‌شده واسطه نشود.
2. یک ادراک در صورتی "بی‌واسطه" است که عامل حسی هیچ چیزی به آن ادراک نیفزاید یا کنترل مستقیمی بر آن نداشته باشد. (شاید به همین خاطر است که به کیفیات ذهنی "داده" (given) می‌گویند.)
3. یک ادراک در صورتی "بی‌واسطه" است که نتیجۀ فرایند استنتاج نباشد.
اولی را اگر همدلانه تفسیر کنیم، در مورد کیفیات صادق است؛ دومی احتمالاً در مورد کیفیات کاذب است؛ و سومی (که معنای اصلی "دادۀ حسی" (sense-datum) است) در مورد ادراک پدیداری کیفیات و تجربه‌ها صادق است اما در مورد آگاهی گزاره‌ای چندان قطعی نیست.
ملکیان دکتر نیست.