جام جم فلسفه :ابراهیمی دینانی درباره هنر اسلامی سخنرانی می کند
غلامحسین ابراهیمی دینانی در نشستی درباره «رویکرد حکمی فلسفی اشراقی نسبت به هنر اسلامی» سه شنبه 11 تیر سخنرانی می کند.
به گزارش روابط عمومی مرکز هنر پژوهی نقش جهان وابسته به فرهنگستان هنر، این نشست ، سیزدهمین نشست از سلسله نشست های تبیین ماهیت هنر اسلامی است که در این مرکز برگزار می شود.
علاقهمندان برای شرکت در این نشست میتوانند از ساعت 17 تا 19 روزه یاد شده ، به مرکز هنرپژوهی نقش جهان واقع در خیابان ولی عصر، ضلع جنوب غربی پارک ساعی، شماره 1101 مراجعه کنند (اگر از دوستان جام جم فلسفه کسی در این جلسه حار شد لطف کند و فایل صوتی آن را برای جام جم فلسفه تهیه نماید)
هستی شناسی در ارتباط جایگاه انسان، طبیعت و جامعه در یک کلیت بزرگ تر به نام کیهان صورت می گیرد و یونانیان از واژه cosmology یعنی کیهان شناسی برای توصیف آن استفاده می کردند. در کیهان شناسی باستان عدالت کیهانی عبارت بود از هماهنگی انسان، طبیعت و جامعه. در میان آنها، وجه هژمونیک دیده نمی شود و سعادت و ماندگاری انسان همواره با جهان مدنظر بود.1 به این معنا، اندیشه یونانی، صرف نظر از اندیشه سوفسطایی، اندیشه یی انسان گرایانه در مفهوم مدرن نیست.
پائولو ویرنو(Paolo Virno) یکی از برجستهترین فیلسوفان موج «تفکر رادیکال» و جنبش اتونومیسم (autonomisme) ایتالیا در کنار آنتونیو نگری، ماریو ترونتی، فرانکو براردی و... است که مهمترین کتاباش بیشک «دستور زبان جمعیت کثیر (la grammaire de la multitude) است. گستره کارهای او در طیفی از فلسفه و نظریه سیاسی تا زبانشناسی و مطالعه بُعد اخلاقی رفتارهای ارتباطی جا میگیرند. او در اوایل دهه 80 چند سالی را به اتهام عضویت در بریگادهای سرخ در زندان گذارند که در نهایت از این اتهام تبرئه شد. ویرنو در کتاب «خاطره حال حاضر» (1999) با بررسی اشکال زندگی در سرمایهداری پساـفوردی و با ارجاع به ارسطو، ویتگنشتاین، مارکس و برگسون به طرح این پرسش میپردازد که ساختار زمان تاریخی چیست و ایده و احساس پایان تاریخ چگونه شکل میگیرد.
· یونان: بنیانساز یا بنیانبرانداز؟
فلسفه سیاسی با آغاز دهه 1930، در فرانسه خیلی سریع صورت سختگیرانهاش راـ همان تاملات بیانشده درباره اصول سیاسی، قوانین، عرفها و نهاها - وانهاد و با فلسفههای تاریخ «کلینگر» جایگزین شد. برای فلسفه سیاسی دو حالت پیش آمد: یا درون شرحی خردگرایانه(مارکسیستی یا هگلی) از تاریخ قرار گرفت و یا در قالب تئوریهای ساختارگرایانه «تفاوتهای» تاریخی نادیده گرفته شد و در هیچیک از این حالات هم امکان تامل فیلسوفانه در لیبرالیسم را پیش ننهاد. با وجود اختلافات زیادی که این دو مکتب را از هم جدا میکرد، همه آنها اعتقاد داشتند که لیبرالیسم و همینطور همه مطالعات غیرتاریخی «خام» روی آن، بیاعتبار است.
دو شنبه ۱۰ تیر -بخش اول
·
آیا معیــــــار؟کار فیلسوف تبیین است نه تغییر. حتی اگر مارکس هم بگوید از این پس باید تغییر داد خود این نیز تفسیر و تبیینی است. به راستی اگر مثلا فیلسوفی قائل شود که عالم بر جبر بنا شده است، شما خودتان را هم بکشید که ای فیلسوف! عالم بر جبر نیست او همین گفته تان را هم جبری تفسیر می کند و اگر فیلسوفی قائل شد که عالم بر اختیار بنا شده است باز هر چه کنید می گوید اختیاری انجامش داده اید. اما یادمان باشد که همین تبیین ها نقشی شگرف در خط سیر بشریت بازی می کند. چرا که در هر حال شخص یا جامعه ای چاره ای در عمل ندارد مگر اینکه تصمیماتش را بر پایه یکی از همان تبییناتی که فیلسوفان می کنند بنا بگذارد.
معالوصف، آثار هنرى تأثیر عمیقى بر من مىگذارند، خصوصاً ادبیات و مجسمهسازى بیش از نقاشى چنین تأثیرى بر من دارند. تأمل در این آثار سبب مىشود ساعاتى طولانى را برابر آنها بگذرانم، درحالىکه سعى مىکنم آنها را به شیوه خاص خودم درک کنم؛ یعنى براى خودم توضیح دهم که تأثیر آنها برخاسته از چیست. هرگاه نتوانم به این مهم برسم، مثلاً در مورد موسیقى، تقریباً قادر نخواهم بود هیچگونه لذتى کسب کنم.
·صدق های منطقی و استددلال های کواین علیه تحلیلیت
از نظر کواین احکامی را که معمولاً به آنها تحلیلی می گوییم می توان به دو گروه تقسیم کرد. گروه اول احکام منطقاً صادق هستند و گروه دیگر احکامی که ادعا می شود با جایگزین مترادفها به جای یکدیگر قابل تبدیل به احکام منطقاً صادق هستند. هر چند که کواین در استدلالهای قسمت دوم مقاله (بخشهای ۵و ۶) وجود هر گونه حکم تحلیلی اعم از منطقاً صادق یا غیر آن را منکر می شود اما به نظر می رسد محور اصلی انتقادات وی در قسمت اول از مقاله دو جزم (بخشهای 1 تا 4) احکام تحلیلی نوع دوم است.
اولین گروهی از فیلسوفان که در یونان پدیدار گشتند ، از آنان با عنوان " پیش سقراطیان " یاد می کنند . اصطلاحی که هم گمراه کننده است و هم نه چندان روشنگر می باشد . از این نظر گمراه کننده می باشد که گروهی از فلاسفه ی پیشا سقراطی ، واقعاً پیش از سقراط نزیسته بودند ، بلکه معاصر با سقراط بودند ؛ و از این بابت چندان روشنگر نمی باشد که ، آنان هیچ هماهنگی به خصوصی با یکدیگر ندارند که بتوان از آنان با عنوان فیلسوفان هماهنگ و هم رای ، تحت یک عنوان یاد کرد .
·دو ایرانی در بین ۱۰ روشنفکر مردمی برتر جهان
فتحالله گولن، محمد یونس، یوسف القرضاوی، اورهان پاموک، اعتزاز احسان، عمرو خالد، عبدالکریم سروش، طارق رمضان، محمود مدنی و شیرین عبادی به ترتیب اول تا دهم شدهاند.
· تازهترین نشست: رویکرد فلسفی در سینما
نشست هفتگی شهرکتاب در روز سهشنبه ۱۱تیرماه۸۷، به بررسی رویکردهای فلسفی در سینما اختصاص دارد که با سخنرانی دکتر محمد ضیمران برگزار میشود
· به چالش کشیدن ِ وانموده ها و وانمایی - بودریار در ماتریکس
بیایید با عنوان کتاب و فصلی که در فیلم ماتریکس نشان داده شده آغاز کنیم، چون آنها پنجره ای به جهان بینی بودریار برای ما فراهم می کنند. وانمودها، تصاویر و شکلی از اشیا هستند. وانمایی، یک بدل سازی8 است. ادعای بودریار این است که امروزه ما در جهانی بَدَلی زندگی می کنیم – و می گوید که این پدیده چیز جدیدی است، قسمتی از دوره ی تاریخی ِ جاری که پست مدرنیته نامیده می شود – یک جهان بسیار مصنوعی مملو از تصاویر، نشانه ها، رو نوشت ها، و مدل ها.
· نظریه اصالت وجود چشماندازی جدید فراروی مسائل علمی و ریاضیات میگشاید
صبح امروز در نشست "مفهوم زمان از دیدگاه فلسفه وجودی ، فیزیک و ریاضیات" که در مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران برگزار شد، بیژن کریمی عضو انجمن زمان ایالت پنسیلوانیا سخنرانی کرد.