جام جم فلسفه

فلسفه در دنیای مجازی ( آنچه روزانه در دنیای مجازی ُروزنامه ها و مجلات تحت عنوان فلسفه نوشته می شود اینجا ببینید)

جام جم فلسفه

فلسفه در دنیای مجازی ( آنچه روزانه در دنیای مجازی ُروزنامه ها و مجلات تحت عنوان فلسفه نوشته می شود اینجا ببینید)

دوشنبه ۶ خرداد

دوشنبه ۶ خرداد


اعمال تغییرات در نحوه ارائه ی مطالب روزانه جام جم فلسفه با ۶۶.۶٪ رای مخالف تصویب نشد


 ·  سوبژکتیویسم و فرد

فردگرایی (individualism) در دوران بعد بر بسیاری از مکاتب فلسفی، نظیر مارکسیسم، پراگماتیسم، اگزیستانسیالیسم و پدیدارشناسی تأثیر گذاشت، اما به دلیل فراخی حوزه بحث و کمی مجال، این نوشته تنها به بحث و بررسی فردگرایی از منظر معرفت شناختی فلسفی، آن هم در برهه کوتاهی از تاریخ فلسفه پرداخته و در جستجوی رابطه ی دو مفهوم خودبنیادانگاری (subjectivism) و فردگرایی از یک سو و برجسته کردن نقش دکارت در متمایز کردن تفکر مدرن و پیشامدرن از دیگرسو است.

 

 

 

·   کثرت یا وحدت؛ مسأله این است!

گفتارى در منظومه فکرى دکتر نصر با تأکید بر وجوه دین شناسانه .آنچه روبروى شماست متن سخنرانى حجت الاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه، مدیر گروه فلسفه پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامى است که در همایش دو روزه نقد و بررسى آرا و اندیشه هاى دکتر سید حسین نصر ایراد گردیده است...

 

 

 

 ·  آزادی باستان و آزادی مدرن / سیدحسین امامی

 مأخذ اصلی تفاوت میان آزادی باستان و آزادی مدرن از دیدگاه کنستان مربوط به دوگونه آزادی است که مونتسکیو در کتاب روح‌القوانین مشخص کرده است. در این کتاب، مونتسکیو توجه همگان را به تفاوت میان انگلستان مدرن و اسپارت باستان جلب می‌کند، گرچه او هرگز اصطلا‌ح آزادی مدرن را به کار نمی‌برد، اما از مفهومی نزدیک به آن یاد می‌کند...

 

 

 

 ·  برده‌داران سراسر جهان/چگونه روشنگری به برده‌داری منجر شد

 آلن گرش/ ترجمه: کوشا حبیبی: ولتر قطعه درامی نوشته است به نام «آلزیر» یا «آمریکایی‌ها» که در آن از سرنوشت بردگان «قاره جدید» متاثر است. او در این نمایشنامه که برای اولین بار در سال 1736 به اجرا درآمد، با شورش بردگان همدردی کرده و از یک مصالحه نهایی متکی بر آزادی همه استقبال می‌کند. ژوزف مونرون (از اهالی شهر نانت) در سال 1766، این نمایش را بر فراز کشتی کنت دروویل تماشا می‌کند...

 

 

 

  فلسفه‌ی سیاسی و اجتماعی کانت/ فردریک روشر

کانت فلسفه‌ی سیاسی و اجتماعی خود را به طور عام برای دفاع از روشنگری و به طور خاص برای دفاع از اندیشه‌ی آزادی نوشت. کار او هم در چارچوب قانون طبیعی قرار می‌گیرد و هم در چارچوب سنتهای قرارداد اجتماعی. کانت بر این اعتقاد بود که هر موجود عاقلی هم حقی فطری برای آزادی دارد و هم وظیفه‌ای برای قدم گذاشتن در وضعی مدنی، که بر آن نظام مدنی قراردادی اجتماعی حاکم باشد، تا آن آزادی تحقق یابد و حفظ شود.

 

 

  

 ·  فکرت در غیاب قدرت / سیاوش جمادی

 

<آینده اصلا‌حات را چگونه می‌بینید؟> این پرسشی است که پاسخ درخور به آن کمینه می‌طلبد که اطلا‌عات درستی درباره کنش‌ها و مقاصد کنونی اصحاب قدرت در اختیار باشد. کثرت، سرعت، سدناپذیری و گونه‌گونی منابع اطلا‌ع‌رسانی الزاما به معنای سهولت دسترسی به اطلا‌عات قابل اعتماد نیست. 

 

 

 

 ·  بدبینی یا واقع‌بینی؟

اگزیستانسیالیسم ضرورتا فلسفه‌ای بدبینانه نیست، بلکه طرفداران آن در تصدیق اختلال وجود انسان واقع‌گرایانه رفتار کرده‌اند. وجود داشتن فرا افکندن خود در آینده است. اما همواره فقدان یا بی‌تناسبی میان خودِ فرا افکنده شده و آن خودی که در آن‌جا بالفعل می‌ایستد وجود دارد. این انقطاع در وجود از کی‌یر‌کگور تا ریکور مورد توجه بوده است.

 

 

 

 ·  اسلام و مدرنیته

زمانى که ما واژه مدرن را به کار مى‏بریم، منظورمان نه عصر حاضر است، نه بدعت و نه موفقیت در فتح و تسلط بر جهان طبیعت، بلکه منظور از مدرن چیزى است که از عالم ماوراى طبیعت و اصول تغییرناپذیر آن که بر همه چیز تسلط دارد و معمولاً تحت عنوان وحى در همه فرهنگ‏ها عمومیت دارد جداشده و فاصله گرفته مى‏باشد. بدین ترتیب مدرنسیم با سنت (دین) مغایرت دارد.

 

 

 

 ·  درآمدی جدید به فلسفه اخلاق

کتاب درآمدی جدید به فلسفه اخلاق نوشته هری. جی. گنسلر با ترجمه خانم حمیده بحرینی و ویرایش آقای مصطفی ملکیان کتابی است که اگرچه به مباحث تخصصی فلسفه اخلاق می پردازد برای نامتخصصان هم قابل استفاده است و احتمالا علاقمندان به مباحث اخلاقی -چه آشنا به فلسفه و چه بیگانه با آن - از خواندنش لذت فراوان خواهند برد.

 

 

 

 ·  پیشینه ایرانی و هندی فلسفه مسلمانان

سنّت‌ علمی‌ و فلسفی‌ اسلام‌ در مرحله‌ شکل‌گیری‌ خود نیز تحت‌ تأثیر آراءِ مختلفی‌ قرار گرفت‌ و بعد از سقوط‌ اسکندر در سال‌ 641/21 و فتح‌ خاور نزدیک‌ توسط‌ مسلمانان‌ اوضاع‌ پیچیده‌تر شد. پس‌ از آن‌ بود که‌ میراث‌ مراکز عملی‌ هلنی‌ که‌ در شش‌ قرن‌ اول‌ میلادی‌ خوب‌ درخشیده‌ بود مطرح‌ شد.

 

 

 

 ·  دانلود کتاب: Begriffsschrift Und Andere

 

یکشنبه ۵ خرداد

یکشنبه ۵ خرداد


 
اگر از مخاطبان جام جم فلسفه هستید و از آن استفاده ای برده اید. لطفا با مشارکت و بررسی این پیشنهاد در بهتر شدن جام جم فلسفه یاورمان باشید
 
 
 
هانا آرنتHannah Arendt  اندیشمند آلمانی، در سال 1906 در شهر هانوفر زاده شد. در دانشگاه­های ماربورگ و فرایبورگ زیر نظر استادانش مارتین هایدگر و کارل یاسپرس فلسفه آموخت و در این رشته دکترا گرفت. با برآمد هیولای فاشیسم در آلمان، دوره­ی پیگرد و دربدری نیز آغاز شد و وی را ناچار به دوری از میهن ساخت.
 
 
بدون تردید مارتین‌هایدگر متفکر معاصر آلمانی از تأثیرگذارترین اندیشمندان در عصر حاضر بوده است و بسیاری از فیلسوفان و علمای سایر رشته‌های علوم انسانی بر این امر معترف بوده و هستند. فهم علل شهرت یک فیلسوف و در این‌جا‌ هایدگر نیازمند توجه به تمام ابعاد فکری و شخصیتی او است و تنها نمی‌توان به اهمیت و سیر اندیشه وی بسنده کرد. البته مراد این نیست که شخصیت و ویژگی‌های روانی یک فیلسوف با شیوه تفکر و آن‌چه که وی به عنوان دیدگاهی فلسفی عرضه می‌دارد نسبتی ضروری و ایجابی دارد؛ بلکه مراد این است که ما به عنوان کسانی که در معرض سخنان یک فیلسوف قرارگرفته‌ایم آن‌چه که باعث بزرگ به نظر رسیدن وی در نزد ما می‌شود، نمی‌تواند صرفاً جنبه فکری وی باشد، بلکه او همچون یک کل دربرابر ما قیام می‌کند و نمی‌توان قسمتی از این کل را منتزع کرد و آن را ملاک ارزیابی و سنجش تمامی قرار داد.
 
   · اگزیستانسیالیسم = وجود باوری و هستی گرایی
واژه اگزیستانسیالیسم که در زبان فارسی به « وجود نگری» ، « اصالت وجود» ، « مکتب بازیابی هستی وجود بشر» و « باز نمائی وجود رها شده» ترجمه شده است ، از ریشه لاتینی Existential به معنای «وجود هستی» گرفته شده است.اگزیستانسیالیسم یک بینیش و دکترین فلسفی است که در قرون نوزده و بیست ، در اروپای غربی مطرح گردید و بر اصالت و جود و هستی انسان تاکید کرد.
 
  · به یاد دوست - یادبود دکتر یوسف صمدی علی آبادی (محمد سعید حنایی کاشانی)

دکتر علی‌آبادی مرد. این خبر در اردی بهشت ۸۱ باورکردنی نبود. چگونه؟ تصادف کرد؟ نه. از سرطان ریه! اما من همین چندماه پیش او را دیده بودم. خوب و سرحال بود. سرطان همین است. خودش هم نمی‌دانست و وقتی فهمید که دیگر دیر شده بود....

 

 ·  نگاه متفکر-یادبود دکتر یوسف صمدی علی آبادی (ضیاء موحد)

قیافه‌اش همیشه پیش چشمم خواهد ماند، با کیف چرمی پریده‌رنگی که به دست می‌گرفت و راه‌رفتنی که هوا را می‌شکافت و سلام گرمی که می‌کرد یا جواب سلام شاد و خندانی که می‌داد.پیوستن‌اش به انجمن حکمت و فلسفه‌ی ایران غنیمتی بود ارزشمند. مرد جمع و گفت و گو بود. از میراث ویرانگر ریا و تظاهر و پنهانکاری سهمی نبرده بود. حرفش را صریح و شفاف می‌زد.

 

  · رفتن برای او خیلی زود بود - یادبود دکتر یوسف صمدی علی آبادی (حمید وحید دستجردی)

دکتر یوسف صمدی علی‌آبادی در صبح روز دوشنبه ٢٣ اردی بهشت ماه ١٣۸١ پس از قریب دو ماه درگیری با بیماری سرطان ریه از دنیا رفت. وی در دوره‌ی لیسانس در رشته‌ی فیزیک از امریکا فارغ‌التحصیل شد، اما از همان زمان علاقه‌ی زیادی به خواندن فلسفه در او بروز کرد که ظاهراً بخشی از آن ناشی از حضور در کلاسهای درس فیلسوف نامدار امریکایی رابرت استالکنر بود.

 

  · فطری بودن زبان از نگاه چامسکی

یکی از سؤالات بسیار مهمی که ذهن اکثر زبان‌شناسان را به خود مشغول کرده این است که " کودکان وقتی که زبان می‌آموزند چه چیزی را یاد می گیرند؟ " یکی از کسانی که در این زمینه مطالعات بسیاری انجام داد چامسکی بود.

 

  ·  نشستهایی درباره ادبیات و فلسفه برگزار می‌شوند

سلسله نشست‌های "جستارهایی پیرامون رابطه میان ادبیات و فلسفه" از سوی مؤسسه معرفت و پژوهش با حضور کلباسی، احمدی و جمادی برگزار می‌شود.

 

  ·  بحثى تطبیقى میان فلسفه سهروردى و شاهنامه فردوسى (دکتر غلامحسین ابراهیمى دینانى)

بدون تردید و همان طور که بر همگان آشکار است سهروردى فیلسوف است و فردوسى حکیم و حماسه سرا یا حماسه سرایى حکیم و کتاب شاهنامه فردوسى ـ به گفته همه محققان عالم ـ یکى از مهم ترین حماسه هاى کل جهان و حتى برتر از حماسه ۲۵۰۰ ساله هومر است. به راستى که شاهنامه کتاب ماه و سال و قرن نیست بلکه شبه معجزه بشر و کتاب جاویدان همه تاریخ است.بشر با همه دقت و پیشرفتى که دارد اما گاه ساده لوح است، مثلاً مى پندارد که، تاریخ نقل وقایع است. در صورتى که این نقل قول ها و نقد اندر نقل ها مستند است نه تاریخ. به طورى که امروزه محققان تاریخى تحلیلى نه تنها به دنبال نقل وقایع هستند بلکه مهم تر آن را علت یابى وقایع و رویدادها مى دانند و این تاریخ حقیقى است.
 

 
 
انجمن حکمت و فلسفه ایران با همکاری مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران نشست نقد کتاب جوگ باسشت تصحیح، تحقیق و ترجمه دکتر فتح‌الله مجتبایی را برگزار می‌کند.